اگر تا امروز فکر می‌کردید تنها نمودارها و اندیکاتورها تعیین‌کننده جهت بازار فارکس هستند، وقت آن رسیده نگاهتان را به یکی از مهم‌ترین محرک‌های پشت‌صحنه تغییر دهید: نرخ بهره. هر بار که فدرال رزرو یا بانک مرکزی اروپا تصمیمی درباره نرخ بهره می‌گیرند، بازار ارزهای جهانی وارد فاز جدیدی از نوسانات می‌شود. چرا افزایش یا کاهش این نرخ تا این اندازه روی ارزش ارزها تاثیر دارد؟ چطور می‌شود تغییرات آن را پیش‌بینی و در معاملات از آن استفاده کرد؟ در ادامه این مقاله به‌زبان ساده و کاربردی، ارتباط نرخ بهره با ارزش ارزها، واکنش بازارها به تصمیمات بانک‌های مرکزی و استراتژی‌های معاملاتی موثر در چنین شرایطی را بررسی می‌کنیم. اگر به‌دنبال درک عمیق‌تر از محرک‌های اصلی بازار هستید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.

نرخ بهره و ارتباط آن با ارزش ارزها

نرخ بهره یکی از اساسی‌ترین عوامل اقتصادی است که ارزش ارزهای ملی را به‌شکل مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد. در فارکس، سرمایه‌گذاران همواره نرخ بهره را به‌عنوان یک محرک بنیادین در نظر می‌گیرند زیرا نرخ‌های بالاتر بازدهی بالاتری برای سپرده‌ها یا اوراق بهادار دلاری ایجاد می‌کند و این جذابیت باعث جذب سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود.

زمانی که نرخ بهره در یک کشور افزایش می‌یابد، تقاضا برای ارز آن کشور نیز افزایش پیدا می‌کند. این رابطه علت اصلی تقویت ارز در پی افزایش نرخ بهره است. در مقابل، کاهش نرخ بهره به کاهش بازدهی دارایی‌های آن کشور منجر می‌شود و سرمایه‌گذاران به‌دنبال ارزهایی با بازدهی بالاتر می‌گردند؛ در نتیجه ارزش ارز کاهش می‌یابد. در بازار فارکس، معامله‌گران حرفه‌ای اغلب جهت تحلیل روندها به نرخ بهره و تغییرات آن نگاه می‌کنند. برای مثال اگر انتظار افزایش نرخ بهره برای دلار وجود داشته باشد، بسیاری از معامله‌گران موقعیت خرید در برابر ارزهای کم‌بازده‌تر مثل ین یا فرانک را ترجیح می‌دهند.

سیاست‌های پولی انبساطی و انقباضی

سیاست‌های پولی به‌عنوان ابزار اصلی بانک‌های مرکزی برای کنترل رشد اقتصادی و تورم، به‌طور مستقیم بر نرخ بهره تاثیر می‌گذارند. سیاست پولی انقباضی شامل افزایش نرخ بهره و کاهش عرضه پول است و معمولاً در شرایطی اجرا می‌شود که تورم در حال افزایش باشد. هدف این سیاست، کاهش تقاضا در اقتصاد و مهار تورم است. در مقابل، سیاست پولی انبساطی زمانی به‌کار می‌رود که رشد اقتصادی دچار کندی شده باشد. در این حالت بانک مرکزی نرخ بهره را کاهش می‌دهد و با افزایش عرضه پول، تلاش می‌کند مصرف، سرمایه‌گذاری و اشتغال را تقویت کند.

این دو سیاست بر ارزش ارز کشورها تأثیر می‌گذارند. سیاست انقباضی معمولاً منجر به تقویت ارز می‌شود، زیرا افزایش نرخ بهره باعث جذاب‌تر شدن سرمایه‌گذاری در آن ارز می‌گردد. درحالی‌که سیاست انبساطی با کاهش نرخ بهره، ارز را تضعیف می‌کند و ممکن است منجر به کاهش ارزش پول ملی در برابر سایر ارزها شود.

نقش بانک‌های مرکزی در تعیین نرخ بهره

بانک‌های مرکزی به‌عنوان تنظیم‌کنندگان سیاست‌های پولی هر کشور، وظیفه اصلی تعیین نرخ بهره را بر عهده دارند. این تصمیم‌گیری‌ها با هدف دستیابی به ثبات قیمتی، کنترل تورم، و حفظ رشد اقتصادی پایدار انجام می‌شوند. مهم‌ترین بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو آمریکا، بانک مرکزی اروپا، بانک انگلستان و بانک ژاپن با توجه به داده‌های اقتصادی داخلی، نرخ بیکاری، رشد تولید ناخالص داخلی و سطح تورم، نرخ بهره را تنظیم می‌کنند.

تصمیمات بانک‌های مرکزی معمولا از طریق نشست‌هایی تحت عنوان "جلسات سیاست‌گذاری پولی" اتخاذ می‌شود. بیانیه‌های منتشر شده پس از این جلسات به‌شدت از سوی معامله‌گران دنبال می‌شود، زیرا جهت‌گیری‌های آینده بانک مرکزی را مشخص می‌کند و می‌تواند موجی از نوسانات در بازار فارکس ایجاد کند.

واکنش بازار به تغییرات نرخ بهره

تغییرات نرخ بهره از جمله مهم‌ترین عوامل محرک بازارهای مالی، به‌ویژه بازار فارکس هستند. واکنش بازار معمولاً آنی و پرنوسان است، به‌ویژه اگر تغییرات فراتر یا کمتر از انتظارات تحلیل‌گران باشد.

افزایش نرخ بهره غالباً موجب تقویت ارز آن کشور می‌شود زیرا بازدهی سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های آن کشور افزایش می‌یابد. این افزایش تقاضا برای ارز، به رشد نرخ تبدیل منجر می‌شود.

در مقابل، کاهش نرخ بهره موجب کاهش جذابیت دارایی‌های دلاری شده و سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های دیگر با بازدهی بالاتر حرکت می‌کنند.

اما گاهی اوقات واکنش بازار فراتر از خود تصمیم است. برای مثال اگر نرخ بهره ثابت بماند ولی لحن بیانیه بانک مرکزی متمایل به انقباض باشد، بازار همانند افزایش واقعی نرخ بهره واکنش نشان می‌دهد.

تفاوت تاثیر نرخ بهره در کشورهای مختلف

تاثیر نرخ بهره بر ارز در تمام کشورها یکسان نیست و به عوامل متعددی مانند سطح تورم، رشد اقتصادی، ریسک سیاسی و ثبات بازارهای مالی بستگی دارد. در اقتصادهای بزرگ و باثبات مانند آمریکا یا منطقه یورو، حتی تغییرات کوچک در نرخ بهره نیز می‌تواند اثرات چشمگیری بر ارزها داشته باشد، زیرا نقدینگی زیاد و حجم بالای معاملات سرمایه‌ای باعث واکنش‌های قوی می‌شود.

اما در اقتصادهای نوظهور یا دارای بی‌ثباتی سیاسی، افزایش نرخ بهره لزوما به تقویت ارز منجر نمی‌شود، زیرا ریسک‌های سیستماتیک سرمایه‌گذاران را نسبت به ماندن در آن کشور مردد می‌سازد.

همچنین کشورهای وابسته به صادرات کالا ممکن است اثر نرخ بهره را کمتر تجربه کنند، زیرا قیمت‌های جهانی کالا در تعیین ارزش ارز آن‌ها نقش پررنگ‌تری دارد.

تاثیر نرخ بهره بر جفت‌ ارزهای حساس

برخی از جفت‌ارزها در بازار فارکس به‌طور ویژه به نرخ بهره حساس هستند، زیرا هر دو طرف جفت‌ارز دارای تفاوت قابل‌توجه در نرخ‌های بانکی می‌باشند. از جمله جفت‌ارزهایی مانند USD/JPY، EUR/USD، AUD/USD و GBP/USD که نسبت به تصمیمات فدرال رزرو یا بانک‌های مرکزی مقابل واکنش شدید نشان می‌دهند.

برای مثال اگر فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش دهد و بانک ژاپن همچنان نرخ بهره منفی را حفظ کند، USD/JPY به سمت بالا حرکت می‌کند، زیرا اختلاف بازدهی افزایش یافته است.

جفت‌هایی مانند AUD/USD نیز تحت تاثیر همزمان نرخ بهره آمریکا و سیاست‌های بانک مرکزی استرالیا قرار دارند. از این‌رو، معامله‌گرانی که این جفت‌ارزها را معامله می‌کنند، باید تقویم جلسات سیاست‌گذاری دو طرف را به‌دقت دنبال کنند.

منبع: آکادمی بروکر آرون گروپس