معیار حذف یارانه خانوارها تغییر کرد/ دهک‌بندی جدید شد

براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴، درحالی وزارت رفاه موظف شده از مردادماه یارانه نقدی حدود یک میلیون خانوار پردرآمد (دهک‌های هشتم، نهم و دهم) را حذف کند و قرار است این منابع صرف حمایت از خانوارها و اقشار نیازمند و همچنین افزایش اعتبار کالابرگ برای خانوارهای تحت پوشش و دهک‌های پایین درآمدی شود که تغییر ملاک دهک‌بندی موجب حذف برخی خانوارها شده که از این پس، میزان هزینه ماهانه هر فرد ملاک قرار می‌گیرد و به این ترتیب، اگر سرانه هزینه هر نفر بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، خانوار در دهک‌های ۸ و ۹ محسوب شده و یارانه او قطع می‌شود؛ موضوعی که با نگرانی‌هایی از سوی مردم همراه شده است

بر اساس روش جدید وزارت کار، هزینه‌های ماهانه خانوار ملاک قرار می‌گیرد و اگر سرانه هزینه هر فرد بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، خانوار در دهک‌های پردرآمد قرار می‌گیرد.

از این پس میزان هزینه ماهانه هر فرد ملاک دهک‌بندی قرار می‌گیرد، نه درآمد یا دارایی. بدین ترتیب، اگر سرانه هزینه هر نفر بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، خانوار مربوطه در دهک‌های ۸ و ۹ محسوب شده و یارانه آن‌ها قطع می‌شود. در این شیوه، هزینه مسکن برای خانوارهای مستأجر مستثنا شده، اما سایر هزینه‌ها از جمله درمان و تحصیل در نظر گرفته می‌شود

ممکن است فردی صرفاً به دلیل هزینه‌های درمانی یا شهریه دانشگاه، به دهک پردرآمد منتقل شود، در حالی که عملاً شرایط مالی مناسبی ندارد. این ماه نخست اجرای روش جدید است و لازم است پس از دو ماه اجرا، مقایسه‌ای با روش پیشین انجام شود تا میزان نارضایتی و دقت این روش مشخص شود.

اگر یک خانواده که درآمد محدودی دارد اما به دلیل بیماری یک عضو یا شهریه دانشگاه فرزندش هزینه زیادی متحمل می‌شود، در معیار جدید به‌عنوان دهک پردرآمد شناخته شده و یارانه‌اش قطع شود؛ این یعنی فردی که در واقع نیازمند است، از حمایت‌های دولت محروم می‌شود.

البته رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها به تازگی با اشاره به قطع یارانه برخی افراد اعلام کرده است که قانون هیچکس را از اعتراض به حذف یارانه منع نکرده که می‌توانند از سامانه سیمین سازمان هدفمندی یا سامانه حمایت وزارت رفاه درخواست بدهند. بنابراین فرآیند ورود و خروج یک فرایند مستمر است. روزانه در کشور ۱۰ تا ۱۲ هزار تغییر ساختار خانوار داریم.  

در همین رابطه هم، هفته گذشته در تشریح جزییات بیشتر این موضوع احد رستمی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان هفته گذشته به ایسنا اعلام کرد که این سرانه در برگیرنده‌ هزینه «اجاره مسکن» خانوار نیست و براساس «بُعد خانوار» محاسبه شده است. براساس داده‌های بودجه خانوار مرکز آمار ایران، سرانه درآمد هر خانواده ایرانی در دهک هشتم در اسفندماه سال ۱۴۰۳، ۱۰ میلیون تومان در ماه برآورد شده است. از این رو وزارت رفاه هم این میزان درآمد را بعد از کسر هزینه مسکن به عنوان شاخص شناسایی سه دهک بالا انتخاب کرده است.

به گفته وی، از ابتدای شهریورماه سرپرستان خانوار به مدت ۲۰ روز فرصت دارند برای مشاهده جزئیات و یا ثبت درخواست به آدرس https://hemayat.sfara.ir مراجعه کنند. اطلاعات اظهاری سرپرست خانوار در حوزه‌های درآمدی، تراکنش‌های بانکی و محل سکونت مجددا با داده‌های ثبتی دستگاه‌های متولی داده، صحت‌سنجی و در صورت تایید استحقاق دریافت یارانه مطابق قانون یارانه خانوارها مجددا برقرار خواهد شد