هشدار درباره آینده جمعیت ایران؛ سالمندی ۲ ایرانی از هر ۳ نفر

معاون وزارت بهداشت گفت که موضوع نگران‌کننده کاهش فرزندآوری در ایران این است که بدون توسعه‌یافتگی به سمت سالمندی جمعیت می‌رویم و کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه مشکلات کمتری دارند. 

رئیسی افزود: تفاوت ایران با کشورهای توسعه‌یافته این است که کشور ما به صورت توسعه‌نیافته در حال ورود به سالمندی است. کشوری که توسعه یافته است و وارد سالمندی می‌شود، مشکلات کمتری دارد. 

وی گفت: فرض کنید در اروپا جوانان از سایر کشورها می‌روند و برای سالمندان آن کشورها کار می‌کنند. در برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز جمعیت بومی حدود ۳۰۰ هزار نفر است، اما جمعیت کل کشور ۳ میلیون نفر است، یعنی آن ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برای آن ۳۰۰ هزار نفر کار می‌کنند. 

در این کشور برای جشن‌ها خانواده اجاره می‌دهند

معاون وزیر بهداشت در پاسخ به این سئوال که چرا جوانی جمعیت اهمیت دارد، تصریح کرد: کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی و حتی چین هم با موضوع جمعیت درگیر هستند. چین با همین وضعیت که پیش می‌رود، در آینده با مشکل کاهش جمعیت مواجه خواهد بود که البته اقداماتی در این زمینه انجام می‌دهند. قطعا موضوع اقتصاد، مسائل روانی، مسکن و خودرو برای فرزندآوری اهمیت دارد، اما همه در کنار یکدیگر مهم هستند. 

وی ادامه داد: یکی از کشورهایی که توانسته روند افزایشی اندکی در زمینه جمعیت پیدا کند، کره جنوبی است. از طرفی ایالات متحده آمریکا تنها کشوری است که توانسته نرخ جایگزینی را حفظ کند. شرکت‌هایی در ژاپن ایجاد شده که خانواده اجاره می‌دهند، یعنی اگر کسی می‌خواهد جشن تولد یا ازدواج بگیرد، از این شرکت‌ها خانواده اجاره می‌کند. این موارد شوخی و طنز نیست. 

در حال از دست دادن پنجره جمعیتی هستیم

این مقام مسئول گفت: در کشوری مانند انگلستان حدود ۶۰ سال طول کشید که نرخ باروری کل (TFR) از ۶ به ۳ برسد. در کشوری مانند آمریکا این میزان حدود ۷۰ سال طول کشیده است. در ایران این میزان طی ۱۰ سال به نصف رسید. 

وی افزود: در سال ۱۳۶۵ تعداد مادرانی که در سن بارداری بودند، ۱۰ میلیون نفر بود که ۲ میلیون نفر فرزنددار شدند. این تعداد در سال ۱۴۰۰ به ۱۶ میلیون مادر در سن بارداری رسید که فقط یک میلیون فرزند به دنیا آوردند. این یعنی در حال از دست دادن پنجره جمعیتی هستیم. 

فقط ۵ استان بالای نرخ جایگزینی جمعیت

رئیسی درباره وضعیت جمعیتی استان‌ها اظهار کرد: به جز خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان، سایر استان‌ها در نرخ جایگزینی نیستند. حتی وقتی وارد سیستان و بلوچستان هم می‌شویم، مشاهده می‌کنیم در برخی شهرها نرخ باروری کل حدود ۶.۱ و در برخی شهرها حدود ۳ است و میانگین کل این استان است که بالای نرخ جایگزینی قرار دارد. 

وی ادامه داد: هرچه از حاشیه استان به سمت مرکز استان می‌رویم، نرخ باروری کل افت می‌کند. استان‌هایی مانند گیلان، مازندران، البرز، تهران، اصفهان، مشهد و آذربایجان شرقی استان‌هایی هستند که از نرخ جایگزینی فاصله گرفته‌اند.