سهم دهک‌های پایین جامعه از یارانه‌های پنهان؛ تقریباً هیچ!

خانه ملت نوشت: عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه توزیع یارانه‌ها چه نقدی و چه پنهان سود چندانی به اقشار ضعیف و دهک‌های پایین جامعه نرسانده است؛ گفت: یارانه پنهان مانند یارانه‌ای که برای بنزین، آب، برق و گاز داده می‌شود به صورت ناعادلانه توزیع می‌شود و سهم دهک‌های پایین جامعه از این یارانه‌های پنهان تقریباً هیچ است.

احمد بیگدلی نماینده مردم خدابنده و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه توزیع یارانه‌ها چه نقدی و چه پنهان سود چندانی به اقشار ضعیف و دهک‌های پایین جامعه نرسانده است، عنوان کرد: در بحث یارانه‌ها حدود ۱۵ سال است که به مردم یارانه نقدی می‌دهیم؛ در کنار یارانه‌های نقدی، یک‌سری یارانه‌های پنهان هم داده می‌شود که چندین برابر یارانه‌های نقدی است. اینکه چه کسی سود یارانه‌های پنهان را می‌برد، بحث مفصلی است، اما مطمئناً مردم قشر ضعیف یا دهک های یک تا ۳ و ۳ تا ۵ بهره‌مندی آنچنانی از یارانه‌های پنهان ندارند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به اینکه هر ماه ۲۰ تا ۲۵ همت از بودجه یا درآمدهای دولت صرف پرداخت یارانه نقدی می‌شود؛ اضافه کرد: اساس پرداخت یارانه‌ها این بود که زندگی اقتصادی مردم بهتر شود؛ برای اینکه ببینیم این هدف برآورده شد است یا خیر؛ باید این ۱۵ سال را بررسی کنیم و ببینیم قبل از پرداخت یارانه نقدی و در ۱۵ سال پیش از این، وضعیت معیشت و زندگی اقتصادی‌ مردم بهتر بوده یا الان؟ باید بررسی کرد آیا این یارانه تأثیری در بهتر شدن روند زندگی و معیشت مردم داشته یا خیر؟

بیگدلی گفت: واقعیت امر و چیزی که ما کف جامعه می‌بینیم این است که وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم در این مدت هر سال بهتر نشده است؛ بنابراین مشخص است این نوع پرداخت یارانه اشتباه بوده است؛ چون به هدفی که دنبال می‌کرده، نرسیده است.

نماینده مردم خدابنده با اشاره به مسیرهای پیشنهادی دیگر پرداخت یارانه به مردم، گفت: بعضاً پیشنهاد می‌شود که این نوع پرداخت یارانه تبدیل به اعتبار کالا و مختص به این شود که فرد یارانه‌بگیر از محل یارانه فقط کالای اساسی تهیه کند؛ که فکر می‌کنم این روش از منظر قانون اساسی کمی اشکال داشته باشد؛ چراکه به نوعی دخالت در مسائل شخصی مردم به حساب می‌آید. یعنی وقتی این یارانه حق من از درآمدهای مملکت، از بحث هدفمندی و مسائل دیگر است، باید نحوه مدیریت آن هم دست خودم باشد.

بیگدلی ادامه داد: از طرفی رقم یارانه هم آنقدر بزرگ نیست که کسی بتواند با آن سرمایه‌گذاری یا فعالیت اقتصادی کند، نهایتاً ممکن است یکی با آن کالای اساسی بخرد، دیگری آن را صرف پرداخت اجاره خانه‌اش کند، یکی با آن وسایل مورد نیاز زندگی‌ و خانواده‌اش را خریداری می‌کند؛ لذا اگر قرار است یارانه نقدی به‌صورت یارانه خرید کالا به مردم پرداخت شود، باید دید محل مصرف آن کجا تعریف می‌شود؛ اگر محل مصرف آن نیازهای اساسی مردم مانند مسکن و پوشاک و آموزش و کالاهای اساسی باشد که مردم همین الان هم یارانه نقدی خود را صرف همین موارد می‌کنند.

وی با بیان اینکه البته بحث پرداخت یارانه به صورت اعتبار کالا یک خوبی دارد، آن هم اینکه بحث تولید و سود تولیدکننده را تا حدی رونق می‌دهد؛ اضافه کرد: اما در مجموع به اعتقاد من با این کارها آنچنان تغییری در زندگی و معیشت مردم ایجاد نمی‌شود؛ زیرا در پرداخت یارانه نقدی هم تقریبا این اتفاق می‌افتد؛ با این تفاوت که در پرداخت یارانه به صورت اعتبار خرید کالا، یک‌سری محدودیت‌ها ایجاد می‌شود که مثلاً برای کمک به تولیدکننده داخل، مردم به سمت تولید هدایت شوند؛ در حالی که همین الان هم یارانه‌های نقدی مطمئناً برای تأمین نیازهای اساسی مردم استفاده می‌شود و آنقدر عددی بالایی نیست که فرد صرف سرمایه‌گذاری و تفریح و این قبیل موارد کند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با تأکید بر اینکه اصل کار پرداخت یارانه به مردم، کار درستی است اما مسیر را اشتباه آمدیم، افزود: اگر پولی که در این ۱۵ سال صرف پرداخت یارانه نقدی شده است، صرف راه‌اندازی یک کارخانه مانند ایران خودرو در هر استان می‌شد و مثلاً ۱۰ هزار نفر اشتغال ایجاد می‌کرد، سهم و فواید و ارزش افزوده آن برای مردم می‌بود و این می‌شد سهم مردم از هدفمندی یارانه‌ها یا منابع ملی.

بیگدلی در بخش دیگر صحبت‌های خود با اشاره به سهم ناچیز اقشار ضعیف و دهک‌های پایین جامعه از یارانه‌های پنهان، عنوان کرد: یارانه پنهان مانند یارانه‌ای که برای بنزین، آب، برق و گاز داده می‌شود به صورت ناعادلانه توزیع می‌شود؛ زیرا آن روستایی یا قشر ضعیف مردم که قرار بود از هدفمندی یارانه‌ها سهم ببرد، ۱۰ تا ماشین ندارد و معمولا این قشر یک موتور یا ماشین دارد که مصرف ماهیانه‌اش از ۶۰ لیتر بنزین هم عبور نمی‌کند؛ در مقابل خانواده‌ای داریم که هم پدر، هم مادر و هم فرزندان خانواده یک ماشین جداگانه دارند یا مواردی سراغ داریم که فرد چند۱۰ ماشین دارد و به راننده سپرده که برای او کار کند؛ با یک دو دوتای ساده معلوم است اینجا چه کسی دارد سود یارانه پنهان را می‌برد.

وی با بیان اینکه در یارانه‌ای که به آب و برق و گاز پرداخته می‌شود هم هیچ وقت مصرف روستا به یک صدم مصرف این انرژی‌ها در شهرها نمی‌رسد؛ ادامه داد: آیا مصرف یک روستایی با یک مهتابی با یک فرد متمول شهری که خانه‌اش پر از لوستر و وسایل برقی پر مصرف است در برق یکی است؟ مطمئناً خیر؛ اگر بخواهیم از این نمونه مثال‌ها بیاوریم؛ تا فراد می‌توان مثال زد؛ نتیجه‌گیری  نهایی همه آن‌ها هم همین است که سهم دهک‌های پایین جامعه از یارانه‌های پنهان تقریباً  هیچ است.