ترموکوپل نوع B چیست؟ معرفی کامل ترموکوپل تایپ B و کاربردهای آن
ترموکوپل نوع B یکی از بهترین سنسورهای اندازه‌گیری دما در شرایط فوق‌العاده گرم است. در این مطلب با ساختار، مزایا، کاربردها و نکات مهم خرید ترموکوپل تایپ B آشنا شوید و انتخابی دقیق‌تر داشته باشید.
ترموکوپل‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات اندازه‌گیری دما، نقش اساسی در کنترل فرایندهای صنعتی ایفا می‌کنند. در میان انواع مختلف این سنسورها، ترموکوپل نوع B به دلیل ساختار پلاتینی، پایداری حرارتی بالا و عملکرد قابل‌اعتماد در دماهای بسیار زیاد، جایگاه ویژه‌ای در صنایع سنگین دارد. شناخت ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای این ترموکوپل می‌تواند به انتخاب دقیق‌تر و بهره‌برداری بهینه از آن در شرایط سخت صنعتی کمک کند.
ترموکوپل نوع B چیست؟
ترموکوپل نوع B یا ترموکوپل تایپ B یکی از مقاوم‌ترین و پایدارترین انواع ترموکوپل‌های صنعتی است که برای اندازه‌گیری دماهای بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ترموکوپل به دلیل ساختار خاص، دقت مناسب و تحمل حرارتی چشمگیر، در بسیاری از صنایع سنگین و فرایندهای حرارتی پیچیده جایگاه ویژه‌ای دارد. ترموکوپل نوع B از ترکیب دو فلز نجیب پلاتین و رودیوم ساخته می‌شود و دقیقاً به همین علت در گروه ترموکوپل‌های پلاتینی قرار می‌گیرد. این ویژگی باعث می‌شود عملکرد آن در برابر شرایط مخربی مانند اکسیداسیون، شوک حرارتی و محیط‌های خورنده بسیار مطلوب باشد.
ساختار و ترکیب ترموکوپل نوع B
ترموکوپل تایپ B معمولاً از دو سیم تشکیل می‌شود:
-
سیم اول: ۷۰ درصد پلاتین و ۳۰ درصد رودیوم
-
سیم دوم: ۹۴ درصد پلاتین و ۶ درصد رودیوم
این ترکیب فلزی نه تنها پایداری الکتریکی و حرارتی بالایی فراهم می‌کند، بلکه سبب می‌شود ترموکوپل در دماهای شدید تا حدود ۱۷۰۰ درجه سانتی‌گراد عملکردی قابل اعتماد داشته باشد. همچنین، برخلاف برخی مدل‌های دیگر، ترموکوپل نوع B در دماهای پایین‌تر از ۵۰ درجه سانتی‌گراد تقریباً خروجی قابل اندازه‌گیری ندارد و این مسئله باید در کاربردهای صنعتی مد نظر قرار گیرد.
محدوده دمای قابل اندازه‌گیری
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های ترموکوپل نوع B، محدوده اندازه‌گیری بسیار وسیع و دمای کاری بالا است. محدوده کاری این ترموکوپل تقریباً از ۶۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتی‌گراد تعریف می‌شود. مقاومت بالای پلاتین در برابر تنش‌های حرارتی، این امکان را به کاربر می‌دهد تا از ترموکوپل تایپ B در محیط‌های فوق‌العاده گرم مانند کوره‌ها، صنایع فولاد و فرایندهای ذوب فلزات استفاده شود.
در مقایسه با ترموکوپل‌های دیگر مانند نوع K یا نوع S، ترموکوپل نوع B در دماهای بالا پایدارتر بوده و طول عمر بیشتری دارد. علاوه بر این، به دلیل مقاومت بالای پلاتین در برابر واکنش‌های شیمیایی، این مدل در محیط‌های اکسیدکننده و حتی در حضور گازهای خورنده نیز عملکرد قابل قبولی ارائه می‌دهد.
مزایا و ویژگی‌های کلیدی ترموکوپل تایپ B
استفاده از ترموکوپل نوع B در صنعت مزایای متعددی را به همراه دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
-
تحمل دمای بسیار بالا
این مدل یکی از معدود ترموکوپل‌هایی است که بدون افت شدید دقت یا آسیب ساختاری می‌تواند در دماهای بالاتر از ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد فعالیت کند.
-
پایداری طولانی‌مدت
به دلیل وجود پلاتین و رودیوم، ترموکوپل تایپ B در طول زمان تغییر خواص بسیار کمی دارد و همین امر باعث کاهش نیاز به کالیبراسیون مداوم می‌شود.
-
مقاومت شیمیایی
این ترموکوپل در محیط‌هایی که اکسیژن بالا یا مواد خورنده وجود دارد نیز دوام مناسبی از خود نشان می‌دهد.
-
قابلیت استفاده در صنایع سنگین
در صنایعی مانند فولاد، شیشه‌سازی، سرامیک، ذوب فلزات، پالایشگاه‌ها و صنایع انرژی، ترموکوپل نوع B گزینه‌ای کارآمد و پایدار محسوب می‌شود.
نکات مهم در خرید ترموکوپل نوع B
هنگام خرید ترموکوپل type b باید به چند نکته کلیدی توجه کرد تا عملکرد دستگاه در محیط صنعتی بهینه باشد. این نکات شامل موارد زیر است:
جنس غلاف
به‌کارگیری غلاف مناسب می‌تواند طول عمر ترموکوپل را افزایش دهد. غلاف‌هایی با جنس آلومینای خالص، اینکونل یا سرامیک‌های مقاوم حرارتی گزینه‌های رایجی برای ترموکوپل تایپ B محسوب می‌شوند.
نوع اتصال
اتصال سیم‌ها می‌تواند به‌صورت جوشی، پرسی یا به شکل اتصال‌های استاندارد همچون هد آلومینیومی یا استیل باشد. انتخاب نوع اتصال باید طبق شرایط محیطی انجام شود.
محیط کاری
در محیط‌های دارای گازهای واکنش‌پذیر یا دمای بسیار بالا، بهتر است از غلاف‌های سرامیکی چندلایه استفاده شود.
کالیبراسیون و استاندارد
ترموکوپل نوع B باید مطابق استانداردهای بین‌المللی مانند IEC 60584 یا ANSI ساخته شده باشد تا دقت اندازه‌گیری آن تضمین شود.
کاربردهای رایج ترموکوپل نوع B
با توجه به ویژگی‌های فنی ذکرشده، دامنه کاربردهای این ترموکوپل بسیار گسترده است. برخی از مهم‌ترین کاربردها عبارتند از:
-
اندازه‌گیری دما در کوره‌های صنعتی
-
سنجش دمای فرایندهای ذوب و ریخته‌گری فلزات
-
صنایع شیشه و سرامیک
-
صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
-
فرایندهای آزمایشگاهی با دمای بالا
-
تجهیزات مربوط به توربین‌ها و نیروگاه‌ها
وجود پایداری حرارتی بالا در این مدل باعث می‌شود انتخاب مناسبی برای محیط‌هایی باشد که قطع یا اختلال در سنجش دما می‌تواند خسارت مالی سنگینی ایجاد کند.
جمع‌بندی
ترموکوپل نوع B یا ترموکوپل تایپ B یکی از قابل‌اعتمادترین ابزارهای اندازه‌گیری دما در دماهای بسیار بالا است. ترکیب پلاتین و رودیوم در این مدل باعث ایجاد پایداری حرارتی و مقاومت شیمیایی چشمگیری شده است. علاوه بر این، به دلیل قابلیت اطمینان بالا و طول عمر مناسب، در صنایع سنگین و حساس به‌ویژه کوره‌ها، ذوب فلزات، تولید شیشه و فرایندهای آزمایشگاهی دما بالا، کاربرد فراوانی دارد.
ارسال نظر