فوری ؛ مکانیسم‌ ماشه کشیده شد

رسانه بریتانیایی مدعی شد که سه کشور اروپایی عضو برجام به سازمان ملل اعلام کرده‌اند که آماده فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم‌ها هستند، مگر اینکه تهران مذاکرات هسته‌ای را از سر بگیرد.

رویترز: سه کشور اروپایی فرآیند مکانیسم ماشه را پنج‌شنبه آغاز می‌کنند / فرصت یک ماهه به ایران برای نشان دادن تعهد به مذاکرات برای تعویق بازگشت تحریم‌ها

مکانیسم ماشه یا «Snapback Mechanism» سازوکاری مندرج در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام و بندهای ۱۱.۱۲ و ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مصوب سال۱۳۹۴ است که اجازه می‌دهد در صورت «نقض اساسی» تعهدات برجام از سوی ایران، یکی از اعضای گروه ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه یا چین)، سازوکاری را فعال کند که بدون نیاز به رای‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد، تمام تحریم‌های پیش از برجام سازمان ملل علیه ایران به‌طور خودکار بازگردد.

​خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات مدعی شد: بریتانیا، فرانسه و آلمان (E۳) قصد دارند از روز پنج‌شنبه روند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را آغاز کنند. با این حال این کشورها امیدوارند تهران ظرف ۳۰ روز تعهدات مشخصی درباره برنامه هسته‌ای خود ارائه دهد تا اجرای عملی این اقدام به تعویق بیفتد.

خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات گزارش داد: بریتانیا، فرانسه و آلمان (E۳) قصد دارند از روز پنج‌شنبه روند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را آغاز کنند. با این حال این کشورها امیدوارند تهران ظرف ۳۰ روز تعهدات مشخصی درباره برنامه هسته‌ای خود ارائه دهد تا اجرای عملی این اقدام به تعویق بیفتد.

سه کشور اروپایی روز سه‌شنبه در دیداری با ایران تلاش کردند دیپلماسی درباره برنامه هسته‌ای را احیا کنند، پیش از آنکه در اواسط اکتبر اختیار حقوقی فعال‌سازی مکانیزم «اسنپ‌بک» را از دست بدهند. با وجود این، به گفته سه دیپلمات اروپایی و یک دیپلمات غربی، این مذاکرات تعهدات کافی از سوی ایران در پی نداشت، هرچند همچنان فضای گفت‌وگو در هفته‌های آینده وجود دارد.

فعال‌سازی اسنپ‌بک در صورت نهایی شدن، تحریم‌های گسترده مالی، بانکی، نفت و گاز و دفاعی علیه ایران را طی ۳۰ روز دوباره برقرار خواهد کرد.

یک دیپلمات غربی تصریح کرد: «مذاکرات واقعی از زمانی آغاز می‌شود که نامه به شورای امنیت ارسال شود». وزارت خارجه آلمان نیز تأیید کرده فعال‌سازی اسنپ‌بک همچنان یکی از گزینه‌های E۳ است.

ایران در واکنش هشدار داده است که در صورت بازگشت تحریم‌ها، «پاسخی شدید» خواهد داد.

بازگشت بازرسان هسته‌ای به ایران

رسانه‌های دولتی ایران اعلام کردند بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از تعلیق همکاری‌ها در پی حملات اسرائیل و آمریکا در ماه ژوئن، برای نخستین‌بار وارد کشور شده‌اند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، تأیید کرد که ورود بازرسان انجام شده اما هنوز توافقی درباره دامنه دسترسی آنان به تأسیسات هسته‌ای حاصل نشده است.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نیز به نمایندگان مجلس گفت تهران هنوز بر سر چگونگی ازسرگیری کامل همکاری با آژانس به توافق نرسیده است.

سه کشور اروپایی به ایران پیشنهاد داده‌اند در صورت ازسرگیری بازرسی‌های کامل آژانس و آغاز گفت‌وگو با آمریکا، اجرای اسنپ‌بک تا شش ماه به تعویق بیفتد.

وضعیت غنی‌سازی اورانیوم

طبق گزارش آژانس، ایران هم‌اکنون اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی کرده؛ فاصله‌ای کوتاه تا سطح تسلیحاتی (۹۰ درصد). پیش از حملات اسرائیل در ۱۳ ژوئن، ایران به اندازه کافی اورانیوم در اختیار داشت که در صورت پالایش بیشتر، برای ساخت شش بمب هسته‌ای کفایت می‌کرد. با این حال آژانس تأکید کرده هیچ نشانه معتبری از یک پروژه تسلیحاتی هماهنگ در ایران وجود ندارد.

یک دیپلمات اروپایی همچنین گفته است تهران در نشست اخیر با E۳ نشانه‌هایی از آمادگی برای مذاکره با آمریکا نشان داده است. در مقابل یک منبع ایرانی تأکید کرده چنین مذاکره‌ای تنها در صورتی انجام خواهد شد که واشنگتن «تضمین دهد طی گفت‌وگوها حمله نظامی صورت نمی‌گیرد».