با بازار تهران خداحافظی کنید
بازار تهران باید منتقل شود / ۹۹ درصد بازار تهران آسیب پذیر است
اعداد رسمی میگویند ۱۱ ساختمان بحرانی اما کارشناسان، بازار تهران را شبکهای گسترده از واحدهای ناایمن میبینند که در صورت وقوع حادثه، مستقیما وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایتخت ایران را در معرض خطر جدی قرار میدهد.
قدرتالله محمدی، مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در یک برنامه تلویزیونی با اعلام هشدار جدی درباره وضعیت ایمنی در محدوده بازار تهران تأکید کرد: بر اساس بررسیهای انجامشده، از میان ۱۳۵۷ ساختمان که در این محدوده به نوعی در معرض خطر قرار دارند، ۱۱ ساختمان در وضعیت کاملاً بحرانی قرار گرفته و هر لحظه ممکن است دچار ریزش شوند.
وی با اشاره به تراکم فعالیتها در بازار تهران گفت: بازاری که درباره آن صحبت میکنیم بیش از هزار واحد صنفی دارد و انواع فعالیتهای تولید، توزیع و انبارداری در آن انجام میشود؛ بازاری که روزانه حدود یکونیم میلیون نفر در آن تردد میکنند و کوچکترین حادثه میتواند به یک فاجعه گسترده تبدیل شود.
محمدی با اعلام نام برخی از نقاط پرخطر مانند سرای وحید، سرای حاجملاعلی، سرای رشتی، پاساژ بلور و پاساژ طلا، گفت: این ساختمانها از جمله ساختمانهایی است که سابقه حریق داشته و در ردیف بناهای مشکلدار قرار گرفتهاند.
به گفته وی، این ۱۱ ساختمان بحرانی تاکنون دهها بار اخطار دریافت کردهاند اما هیچگونه اقدام مؤثری برای ایمنسازی آنها انجام نشده است. یکی از سراها نیز که پیشتر دچار حادثه شده بود میلیاردها تومان خسارت برجای گذاشته و هنوز به وضعیت عادی بازنگشته است.
محمدی با اشاره به حجم بالای سیلندرهای گاز مایع در بازار و خطرات ناشی از آن، تأکید کرد خطر تنها متوجه آن ۱۱ سرای بحرانی نیست، بلکه سراهای مجاور از صنوف طلافروشان تا پوشاک و ابزار نیز در معرض آسیبهای شدید قرار دارند.
وی گفت: ایمنسازی این بناها هزینهای در برابر حجم گردش مالی بازار محسوب نمیشود و باید به عنوان یک سرمایهگذاری برای حفظ جان و مال مردم دیده شود.
محمدی در پایان اعلام کرد: سازمان آتشنشانی آماده برگزاری جلسهای با حضور امنای بازار، اصناف، شهرداری، اوقاف و دستگاه قضائی برای بررسی فوری وضعیت این ۱۱ سرای بحرانی است تا با رفع موانع موجود، ایمنسازی این محدوده هرچه سریعتر آغاز شود. بازار تهران قلب اقتصادی کشور است و هرگونه تأخیر در ایمنسازی آن میتواند تبعات جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد.
فریبرز ناطقی الهی، معاون پژوهشی پژوهشگاه بین المللی زلزله و رییس پژوهشکده مهندسی سازه، نیز در گفتوگو با فرارو ابعاد آسیبپذیری بازار تهران و تاثیر آن بر زندگی مردم را بررسی نموده است.
فریبرز ناطقی الهی به فرارو گفت: «آمارهایی که ارائه شده و خطراتی که در آن ذکر شده است، نیاز به روشن شدن دارد؛ آیا منظور آتش است یا حوادث دیگری مانند زلزله؟ نکتهای که سازمان آتشنشانی به آن اشاره میکند این است که ساختمانهایی که فاقد شرایط ایمنی در برابر آتش هستند، غیرایمن اعلام میشوند. این درست است، اما غیرایمن بودن باید برای سوانح طبیعی و انسانی نیز بررسی شود.»
او افزود: «این آمار عمدتاً در برابر آتش ارائه شده است، نه سایر حوادث. بر اساس مطالعاتی که در منطقه بازار انجام شده، تقریباً بیش از ۹۹ درصد فضای بازار تهران در برابر حوادثی مانند زلزله، و حتی در برابر سیل، هرچند بعید است، آسیبپذیر است. آتشسوزی در بازار نیز اهمیت حیاتی دارد و باید به آن توجه شود. بازدید از مغازهها نشان میدهد که عملاً سیستمهای ایمنی در برابر آتش وجود ندارد و سیمکشیها ناایمن است.»
معاون پژوهشی پژوهشگاه بین المللی زلزله گفت: «بازار بزرگ تهران بحرانیترین نقطه پایتخت است و وضعیت آن حتی از مناطق فرسوده نیز بدتر است؛ زیرا هم انباشت کالا در آن زیاد است که در صورت آتشسوزی فاجعهبار خواهد بود و هم فاقد سیستمهای اطفای حریق مناسب است. علاوه بر این، به دلیل قیمت بالای ملک در بازار تهران، دیوارها تراشیده و به جای آن لایهای سبک از گچ یا تخته سهلا گذاشته میشود که استحکام دیوارها را کاهش میدهد.»
او افزود: «با توجه به این وضعیت، لازم است افرادی که آمار ۱۱ ساختمان بحرانی را اعلام میکنند، مشخص کنند این آمار مربوط به کدام نوع حادثه است: آتش یا سایر سوانح؟ در غیر این صورت، با توجه به پژوهشها، تمام بازار تهران آسیبپذیر است و عملاً فاقد استانداردهای موجود است. احتمالاً این ۱۱ ساختمان تنها شاخصتر و بلندمرتبهتر بودهاند که برجسته شدهاند.»
ناطقی الهی گفت: «ویژگیهای سازهای بازار تهران با ساختمان پلاسکو متفاوت است، اما همانطور که پلاسکو در معرض خطر بود، بازار تهران نیز تهدید میشود. پلاسکو یک ساختمان بلندمرتبه بود که به دلیل سازه فولادی در برابر آتش مقاومت خود را از دست داد و فرو ریخت. در مقابل، بازار تهران ساختمانهای بلند ندارد، اما تمام سازهها بسیار قدیمی، ضعیف و بافت فرسودهای دارند.»
او افزود: «انباشته شدن کالاهایی مانند فرش، پلاستیک، مواد سوختنی، شویندهها و مواد شیمیایی، کل منطقه بازار را به یک بافت بسیار پرخطر تبدیل کرده است. در صورت آتشسوزی، این مواد میتوانند تاثیرات منفی گستردهای بر شهر داشته باشند و دود شیمیایی ناشی از آن برای مردم خطرناک و حتی سرطانزا باشد.»
او یادآور شد: «همچنین بافت بازار به دلیل وجود انبارها و کارگاهها و ازدحام جمعیت در ساعات کاری، بسیار آسیبپذیر است. تقریباً میتوان گفت که بازار تهران نه تنها در مواقع بحران سازهای قابل اتکا نیست، بلکه به دلیل شرایط خاص خود، یک تهدید جدی برای کل شهر محسوب میشود.»
بازار تهران عملاً قابل ترمیم نیست
ناطقی الهی گفت: «بازار تهران عملاً قابل ترمیم نیست، زیرا هزینهای که برای ایمنسازی بناها با سیستمهای مدرن مورد نیاز است، به هیچ وجه با ظرفیت سازهها هماهنگ نیست و رقم سرسامآوری خواهد شد. ساختمانها آنقدر ضعیف هستند که اجرای استانداردهای امروزی تقریباً غیرممکن است.»
او افزود: «توصیه کارشناسان این است که اصناف از بازار تهران جدا شده و در حاشیه شهر، در مکانهایی با سازههای مقاوم، جایگاه پیدا کنند. این سازهها نباید مشابه نمونههای موجود در بازار آهن و خلازیر باشند، زیرا کیفیت سازهها در آن مناطق بسیار پایین است و حتی زلزلهای با شدت ۵ ریشتر میتواند آنها را تخریب کند.»
ارسال نظر